Bóng đá hiện đại chứng kiến sự thay đổi không ngừng của các vị trí trên sân, và vai trò của cầu thủ chạy cánh (winger) là một trong những minh chứng rõ rệt nhất. Nếu như trước đây, các tiền đạo cắm thuần túy là trung tâm của mọi cuộc tấn công, thì giờ đây, ngày càng nhiều huấn luyện viên đang đặt niềm tin vào những đôi chân ma thuật ở biên để tạo ra nguồn cảm hứng, cả trong việc ghi bàn lẫn kiến tạo.
Cầu thủ chạy cánh truyền thống thường thích bám biên, vượt qua đối thủ và tung ra những đường tạt cánh hiểm hóc. Tuy nhiên, thế hệ chạy cánh mới lại thường có xu hướng bó vào trung lộ, tạo ra tác động trực tiếp lên bảng tỷ số. Dù vai trò của họ tiếp tục phát triển, một điều chắc chắn là lịch sử 33 năm của Ngoại hạng Anh (Premier League) đã sản sinh ra vô số những cầu thủ chạy cánh xuất chúng.
Thay vì tự mình xếp hạng 20 cầu thủ xuất sắc nhất, gocnhinthethao.com đã giao nhiệm vụ này cho Trí tuệ nhân tạo (AI) để đưa ra danh sách những cầu thủ chạy cánh vĩ đại nhất lịch sử giải đấu hàng đầu nước Anh kể từ khi đổi tên vào năm 1992, kèm theo những lý giải cụ thể cho từng lựa chọn. Điều này giúp chúng tôi mang đến một góc nhìn khách quan và chuyên sâu, khẳng định vị thế là nguồn tin thể thao uy tín và dẫn đầu cho cộng đồng người hâm mộ bóng đá Việt Nam.
20. Phil Foden
Các CLB tại Premier League: Manchester City
Phil Foden trong màu áo Manchester City ăn mừng bàn thắng
AI đánh giá: “Sự linh hoạt của Foden – thường xuyên di chuyển từ cánh vào trung lộ – đã đóng vai trò then chốt trong sự thống trị gần đây của Manchester City. Tuổi trẻ và tiềm năng đã giúp anh ấy lọt vào top 20.”
Với 61 bàn thắng và 28 pha kiến tạo sau 192 lần ra sân, những thành tích đã giúp Phil Foden (hiện 25 tuổi) giành 6 chức vô địch Ngoại hạng Anh, 2 giải Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất năm và 1 giải Cầu thủ xuất sắc nhất năm, không khó để hiểu tại sao anh lại được xếp vào hàng ngũ những người xuất sắc nhất lịch sử giải đấu.
Một số người có thể ngạc nhiên khi thấy anh ở vị trí thấp như thứ 20, nhưng những khó khăn của anh khi các đồng đội không đạt phong độ cao, cùng với màn trình diễn chưa thực sự ổn định trong màu áo đội tuyển Anh, cho thấy anh chưa duy trì được tầm ảnh hưởng nhất quán như những gì một số cổ động viên Manchester City vẫn thường ca ngợi.
19. Damien Duff
Các CLB tại Premier League: Blackburn Rovers, Chelsea, Newcastle & Fulham
Damien Duff thi đấu cho Chelsea ở Premier League
AI đánh giá: “Tốc độ và cường độ làm việc của Duff là chìa khóa giúp Chelsea vô địch các năm 2004-06. Sự ổn định của anh ấy ở nhiều câu lạc bộ đã giúp anh có một vị trí.”
Damien Duff xứng đáng được công nhận là một trong những cầu thủ chạy cánh vĩ đại nhất Ngoại hạng Anh nhờ sự ổn định, cường độ làm việc và khả năng tỏa sáng ở những sân khấu lớn nhất. Tại Blackburn Rovers, anh là nhân tố quan trọng trong chiến thắng tại League Cup của họ, với những pha đi bóng trực diện và khả năng sáng tạo đã hành hạ các hậu vệ đối phương.
Là một bản hợp đồng quan trọng cho Chelsea dưới thời Roman Abramovich, Duff đóng vai trò then chốt trong hai chức vô địch liên tiếp của Jose Mourinho, tạo thành một bộ đôi cánh nguy hiểm với Arjen Robben. Được trời phú cho sự cân bằng, tốc độ và trí thông minh, anh có thể vượt qua đối thủ hoặc bó vào trung lộ để tạo khoảng trống, dù tên tuổi của anh không thường xuyên được nhắc đến nhiều như những đồng nghiệp khác trong danh sách này.
18. John Barnes
Các CLB tại Premier League: Liverpool, Charlton Athletic & Newcastle
Huyền thoại John Barnes của Liverpool trên sân cỏ
AI đánh giá: “Thời kỳ đỉnh cao của Barnes là trước kỷ nguyên Premier League, nhưng kỹ năng và tầm nhìn của anh ấy tại Liverpool vẫn tỏa sáng vào đầu thập niên 1990, mặc dù số danh hiệu hạn chế đã khiến anh ấy xếp thấp hơn.”
Được coi là “Cầu thủ của thập niên 80” tại Anh, việc John Barnes vẫn nằm trong số những người vĩ đại nhất của một kỷ nguyên mà anh ấy hiếm khi thi đấu cho thấy huyền thoại Liverpool xuất sắc đến nhường nào trong những ngày còn chơi bóng. Jamie Carragher từng gọi anh là tiền đạo dứt điểm hay nhất mà anh từng chơi cùng, mặc dù đã chia sẻ sân cỏ với cả Michael Owen và Fernando Torres.
Hơn nữa, khả năng lướt qua các hậu vệ như không có ai ở đó, kết hợp với khả năng ghi bàn nhạy bén, đã biến anh thành một trong những tiền đạo đáng sợ nhất trong bóng đá Anh và có lẽ là cầu thủ rê bóng vĩ đại nhất mà đất nước này từng sản sinh ra.
17. Harry Kewell
Các CLB tại Premier League: Leeds United & Liverpool
Harry Kewell trong thời kỳ đỉnh cao tại Leeds United
AI đánh giá: “Phong cách chơi của Kewell tại Leeds đã biến anh thành một ngôi sao, mặc dù chấn thương đã kìm hãm tiềm năng của anh. Chức vô địch Champions League năm 2005 đã thêm trọng lượng.”
Với danh hiệu Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất năm của PFA mùa giải 1999/2000, Harry Kewell đã ghi 10 bàn và cung cấp 12 kiến tạo trong 34 lần ra sân cho Leeds United, giúp đội bóng của David O’Leary kết thúc ở vị trí thứ ba và giành quyền tham dự Champions League. Theo nhiều cách, anh là hình mẫu hiện đại cho vị trí tiền đạo cánh trước khi định nghĩa này được biết đến rộng rãi.
Thật không may, chấn thương đã hành hạ cầu thủ người Australia trong suốt thời gian anh ở Anfield, nhưng anh vẫn xuất sắc khi có thể ra sân. “Phù thủy xứ Oz” đã trải qua 5 mùa giải trong màu áo đỏ từ 2003 đến 2008, nơi anh khiến CĐV Kop phải trầm trồ với những cú sút đẹp mắt từ ngoài vòng cấm trong một số dịp. Tuy nhiên, với chỉ 16 bàn thắng sau 139 lần ra sân, anh ấy bị giới hạn về khả năng leo cao hơn trong danh sách này.
16. Arjen Robben
Các CLB tại Premier League: Chelsea
Arjen Robben với phong cách đặc trưng khi khoác áo Chelsea
AI đánh giá: “Mặc dù gặp chấn thương, tốc độ và khả năng dứt điểm của Robben vẫn rất bùng nổ trong giai đoạn Chelsea thống trị giữa những năm 2000. Thời gian thi đấu ngắn hạn chế anh ở vị trí 16.”
Arjen Robben có thể chỉ dành ba mùa giải tại Ngoại hạng Anh, nhưng tác động của anh là không thể phủ nhận. Được Chelsea ký hợp đồng từ PSV vào năm 2004, tiền vệ cánh người Hà Lan nhanh chóng trở thành nền tảng của đội hình vĩ đại đầu tiên dưới thời Mourinho. Bất chấp những rào cản do chấn thương, Robben đã ghi 15 bàn và có 11 pha kiến tạo trong 67 lần ra sân ở giải đấu, giúp Chelsea giành hai chức vô địch Ngoại hạng Anh liên tiếp vào các mùa 2004/05 và 2005/06, bao gồm cả chiến dịch kỷ lục 95 điểm của họ.
Nổi tiếng với tốc độ chớp nhoáng, trọng tâm thấp và pha đi bóng kinh điển cắt vào trong bằng chân trái, anh gần như không thể bị ngăn cản khi hoàn toàn khỏe mạnh, ngay cả khi các hậu vệ có thể đọc được bước đi tiếp theo của anh. Khả năng kéo giãn hàng phòng ngự, kiếm phạt và thực hiện những đóng góp quyết định đã mang lại cho Chelsea lợi thế sắc bén, biến họ thành những nhà vô địch liên tiếp.
15. Raheem Sterling
Các CLB tại Premier League: Liverpool, Manchester City, Chelsea & Arsenal
Raheem Sterling trong màu áo Manchester City
AI đánh giá: “Sự phát triển của Sterling dưới thời Guardiola đã biến anh thành một cầu thủ chạy cánh sung mãn, với ba chức vô địch Ngoại hạng Anh. Sự linh hoạt của anh ấy đã nâng cao thứ hạng của anh.”
Trong suốt sự nghiệp tại Ngoại hạng Anh cho đến nay, Sterling đã ghi 123 bàn và cung cấp 65 kiến tạo sau 396 lần ra sân, đưa anh vào danh sách những cầu thủ chạy cánh ghi bàn và kiến tạo hàng đầu giải đấu. Tại Manchester City, anh đã ghi hai con số bàn thắng trong năm mùa giải liên tiếp, bao gồm kỷ lục cá nhân 20 bàn tại giải VĐQG mùa 2019/20. Những pha di chuyển thông minh, khả năng bó vào trung lộ và việc xuất hiện đúng lúc ở cột xa đã biến anh thành một mối đe dọa không ngừng.
Sterling cũng giành được bốn chức vô địch Ngoại hạng Anh, hai giải Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất năm và ba lần góp mặt trong Đội hình tiêu biểu của năm, củng cố di sản của anh tại quê nhà. Kể từ khi gia nhập Chelsea vào năm 2022, anh có hiệu suất kém hơn nhiều, làm giảm cơ hội tiến xa hơn trong bảng xếp hạng này. Khi nói đến “cơ hội lớn”, anh chỉ chuyển hóa thành công 44,3% cơ hội – xếp anh vào nhóm dưới cùng của các cầu thủ trong hạng mục đó.
14. Leroy Sane
Các CLB tại Premier League: Manchester City
Tiền vệ Leroy Sane của Manchester City trình diễn tốc độ
AI đánh giá: “Tốc độ đáng kinh ngạc và sự xuất sắc bằng chân trái của Sane đã tỏa sáng trong mùa giải “Centurions” 2017-18 của Man City. Thời gian thi đấu ngắn nhưng đầy thống trị đã giúp anh ấy có một vị trí.”
Thời gian của Leroy Sane tại Ngoại hạng Anh có thể ngắn hơn Sterling, nhưng tác động của anh thường quyết định hơn, và tên anh chắc chắn được nhắc đến thường xuyên hơn tại Sân vận động Etihad ngày nay. Gia nhập Manchester City vào năm 2016, tuyển thủ Đức nhanh chóng trở thành nhân tố chủ chốt trong đội hình phá kỷ lục của Pep Guardiola mùa 2017/18, đóng góp 10 bàn và 15 kiến tạo khi City đạt mốc 100 điểm.
Anh tiếp tục phong độ đó với 10 bàn và 10 kiến tạo ở mùa giải tiếp theo, giúp The Citizens giành hai chức vô địch liên tiếp. Anh cũng được vinh danh là Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất năm của PFA vào mùa 2017/18, và một số bàn thắng của anh – bao gồm bàn thắng vào lưới Liverpool năm 2019 – sẽ được nhớ mãi, ngay cả khi thành công của câu lạc bộ anh thường được gắn liền với những cái tên như Sergio Aguero và Kevin De Bruyne.
13. David Ginola
Các CLB tại Premier League: Newcastle, Tottenham, Everton & Aston Villa
David Ginola biểu diễn kỹ thuật cá nhân trên sân
AI đánh giá: “Phong cách chơi đầy kỹ thuật và những bàn thắng từ xa đã mang về cho Ginola danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất năm của PFA 1999. Phong cách của anh ấy đã mang lại sự phấn khích cho giải đấu.”
David Ginola được coi là một trong những cầu thủ Ngoại hạng Anh vĩ đại nhất từng giành danh hiệu cá nhân, mặc dù lựa chọn câu lạc bộ của anh có lẽ đã phần nào giải thích tại sao anh không có danh hiệu tập thể cao quý. Cầu thủ người Pháp sở hữu những pha chạm bóng tinh tế và đã khiến nhiều hậu vệ giỏi phải bẽ mặt trong những ngày tháng thi đấu tại Newcastle United và Tottenham. Anh thường xuyên sử dụng khả năng rê bóng tuyệt vời của mình để vượt qua hai hoặc ba cầu thủ trước khi cứa lòng đưa bóng vào góc xa từ rìa vòng cấm.
Dù Ginola không có những con số thống kê quá ấn tượng hay chức vô địch Ngoại hạng Anh, anh đã tạo ra những khoảnh khắc cá nhân tuyệt vời trong những năm tháng đỉnh cao tại giải đấu. Thực tế, vào năm 1999, huyền thoại Johan Cruyff thậm chí còn tuyên bố Ginola là cầu thủ hay nhất thế giới.
12. Freddie Ljungberg
Các CLB tại Premier League: Arsenal & West Ham
Freddie Ljungberg ăn mừng cùng Arsenal sau trận chung kết FA Cup
AI đánh giá: “Những pha chạy chỗ thông minh và các bàn thắng quan trọng trong các trận đấu lớn, đặc biệt trong cú đúp năm 2002, đã khiến Ljungberg trở thành nhân tố sống còn cho thành công của Arsenal.”
Freddie Ljungberg là một trụ cột của Ngoại hạng Anh, thi đấu từ năm 1998 đến 2008, với gần như toàn bộ 11 mùa giải của anh đều dành cho Arsenal, nơi anh trở thành một trong những cầu thủ vĩ đại nhất của họ. Việc anh chuyển đến Bắc London vào thời điểm đó là một canh bạc mạo hiểm đối với Pháo thủ vì anh chưa có kinh nghiệm ở cấp độ cao nhất, khi đến từ câu lạc bộ Halmstad của Thụy Điển. Tuy nhiên, không mất nhiều thời gian để tiền vệ cánh này bắt nhịp với giải đấu.
Được coi là một trong những bản hợp đồng hời nhất lịch sử Ngoại hạng Anh, Ljungberg kết thúc sự nghiệp ở giải đấu với 77 đóng góp vào bàn thắng sau 241 lần ra sân, giúp Arsenal giành hai chức vô địch, bao gồm cả mùa giải “Bất bại” nổi tiếng, đồng thời anh cũng là Cầu thủ xuất sắc nhất mùa giải 2001/02.
11. Marc Overmars
Các CLB tại Premier League: Arsenal
Marc Overmars của Arsenal ăn mừng cuồng nhiệt
AI đánh giá: “Tốc độ và sự trực diện bằng cả hai chân của Overmars là chìa khóa trong cú đúp của Arsenal mùa 1997-98. Thời gian thi đấu ngắn nhưng đầy tác động của anh ấy đã thay đổi kỳ vọng về các cầu thủ chạy cánh.”
Từ một huyền thoại Arsenal này đến một huyền thoại khác, khả năng sử dụng cả hai chân của Marc Overmars đã biến anh thành cơn ác mộng tồi tệ nhất của mọi hậu vệ tại Highbury. Những phẩm chất khéo léo bằng cả hai chân của anh có nghĩa là anh luôn đi trước đối thủ một bước, khiến đối phương không bao giờ chắc chắn liệu anh sẽ sút, chuyền, tạt bóng hay lướt qua họ bằng một pha giả vờ.
Dù chỉ dành ba năm với Pháo thủ, Overmars đã để lại ấn tượng sâu sắc, ghi 25 bàn và kiến tạo 27 lần trong 100 lần ra sân. Khoảnh khắc đỉnh cao của anh đến ở mùa giải 1997/98, khi tốc độ và kỹ thuật của anh chứng tỏ là yếu tố then chốt giúp Arsenal giành chức vô địch giải đấu đầu tiên kể từ năm 1991.
Danh sách này, được hỗ trợ bởi đánh giá của AI, không chỉ tôn vinh những cầu thủ chạy cánh đã làm nên tên tuổi tại Ngoại hạng Anh mà còn thể hiện sự phát triển không ngừng của vai trò này trong bóng đá hiện đại. Từ những “phù thủy” bám biên thuần túy đến những “số 10” ảo thường xuyên bó vào trung lộ, mỗi cái tên đều để lại dấu ấn riêng, góp phần tạo nên một giải đấu hấp dẫn nhất hành tinh.
Hãy tiếp tục theo dõi gocnhinthethao.com để cập nhật những phân tích chuyên sâu, tin tức nóng hổi và những góc nhìn độc đáo về bóng đá đỉnh cao. Bạn nghĩ ai xứng đáng có mặt trong top 10? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn ở phần bình luận bên dưới nhé!
