Giữa tuần, khi những giai điệu hùng tráng của Champions League vừa lắng xuống, người hâm mộ bóng đá châu Âu lại hướng sự chú ý đến một đấu trường khác, không kém phần kịch tính và danh giá. Đó chính là Europa League. Vậy Europa League Là Gì? Giải đấu Số Hai Của UEFA này có sức hút như thế nào mà khiến bao câu lạc bộ phải chiến đấu hết mình, bao con tim phải thổn thức theo từng đường bóng? Hãy cùng Góc Nhìn Thể Thao mổ xẻ chi tiết về sân chơi đầy cảm xúc này.
Đối với nhiều người, Europa League có thể bị coi là “chiếu dưới” so với Champions League hoa lệ. Nhưng đừng vội đánh giá thấp nó! Đây là nơi những ông lớn sa cơ tìm lại ánh hào quang, là bệ phóng cho những “ngựa ô” gây bất ngờ, và quan trọng hơn cả, là cánh cửa trực tiếp dẫn đến giải đấu danh giá nhất lục địa già mùa sau. Liệu bạn đã thực sự hiểu hết về lịch sử, thể thức và tầm quan trọng của giải đấu này chưa?
Lịch sử hình thành và phát triển của Europa League
Để hiểu rõ Europa League là gì? Giải đấu số hai của UEFA ngày nay, chúng ta cần ngược dòng thời gian, quay về với tiền thân của nó.
Từ UEFA Cup đến Europa League: Hành trình thay đổi tên gọi và thể thức
Giải đấu mà chúng ta biết đến với cái tên Europa League ngày nay có nguồn gốc từ Inter-Cities Fairs Cup, ra đời năm 1955. Ban đầu, giải đấu này không trực thuộc UEFA và có thể thức khá đặc biệt, chỉ dành cho các đội bóng đến từ những thành phố tổ chức hội chợ thương mại quốc tế.
Mãi đến mùa giải 1971-1972, UEFA mới chính thức tiếp quản, đổi tên thành UEFA Cup và mở rộng cửa cho các đội bóng xếp hạng cao ở các giải vô địch quốc gia nhưng không đủ điều kiện dự European Cup (tiền thân Champions League). UEFA Cup nhanh chóng trở thành giải đấu cấp câu lạc bộ uy tín thứ hai tại châu Âu.
Năm 1999, UEFA quyết định sáp nhập giải đấu dành cho các đội đoạt cúp quốc gia (UEFA Cup Winners’ Cup) vào UEFA Cup, tăng thêm tính cạnh tranh và số lượng đội tham dự.
Bước ngoặt lớn nhất đến vào mùa giải 2009-2010. UEFA tiến hành một cuộc cải tổ sâu rộng, đổi tên giải đấu thành UEFA Europa League, giới thiệu thể thức vòng bảng tương tự Champions League và áp dụng một hệ thống nhận diện thương hiệu mới, bao gồm cả bài hát chính thức (anthem) riêng biệt. Mục tiêu là nâng cao vị thế, sức hấp dẫn và giá trị thương mại cho giải đấu.
Từ mùa giải 2021-2022, với sự ra đời của UEFA Europa Conference League (Cúp C3), thể thức Europa League lại có sự điều chỉnh, tập trung hơn vào chất lượng các đội tham dự.
Lịch sử hình thành và những chiếc cúp tiền thân của UEFA Europa League qua các thời kỳ
Những dấu mốc đáng nhớ trong lịch sử giải đấu
Lịch sử UEFA Cup/Europa League ghi dấu ấn của rất nhiều trận cầu kinh điển và những nhà vô địch vĩ đại. Ai có thể quên trận chung kết UEFA Cup 2001 giữa Liverpool và Alavés, một màn rượt đuổi tỷ số nghẹt thở kết thúc với chiến thắng 5-4 cho The Kop ở hiệp phụ? Hay hành trình lên ngôi vô địch của Porto dưới thời José Mourinho năm 2003, tiền đề cho chức vô địch Champions League ngay mùa sau?
Gần đây hơn, sự thống trị tuyệt đối của các đội bóng Tây Ban Nha, đặc biệt là Sevilla, đã trở thành một chương huyền thoại của Europa League. Những trận chung kết kịch tính, những màn lội ngược dòng không tưởng, và cả những giọt nước mắt tiếc nuối của kẻ thua cuộc, tất cả đã tạo nên bản sắc riêng đầy cuốn hút cho giải đấu này.
Europa League là gì? Giải mã thể thức thi đấu phức tạp
Một trong những yếu tố khiến người hâm mộ quan tâm là thể thức thi đấu của Europa League. Nó có những điểm tương đồng nhưng cũng không ít khác biệt so với Champions League.
Vòng loại: Cuộc chiến khốc liệt giành vé
Trước khi bước vào vòng bảng chính thức, rất nhiều câu lạc bộ phải trải qua các vòng loại đầy cam go. Suất tham dự vòng loại được xác định dựa trên thứ hạng của câu lạc bộ tại giải vô địch quốc gia mùa trước và thứ hạng của hiệp hội quốc gia đó trên bảng xếp hạng UEFA. Các đội bị loại từ vòng loại Champions League cũng có thể “rớt” xuống chơi ở vòng loại Europa League.
Vòng bảng: Nơi các anh tài hội tụ
Sau cải cách từ mùa 2021-2022, vòng bảng Europa League chỉ còn 32 đội (thay vì 48 như trước), chia thành 8 bảng, mỗi bảng 4 đội. Các đội thi đấu vòng tròn 2 lượt (sân nhà – sân khách).
- Đội nhất bảng: Giành vé trực tiếp vào vòng 1/8 (vòng 16 đội).
- Đội nhì bảng: Phải đá play-off với các đội xếp thứ ba vòng bảng Champions League “rớt” xuống để tranh vé vào vòng 1/8.
- Đội ba bảng: “Rớt” xuống chơi vòng play-off của UEFA Europa Conference League.
- Đội cuối bảng: Bị loại.
Sự thay đổi này nhằm tăng tính cạnh tranh ngay từ vòng bảng và đảm bảo chất lượng cao hơn cho các vòng đấu loại trực tiếp.
Vòng knockout: Chặng đường gian nan đến ngôi vương
Từ vòng play-off (giữa đội nhì bảng Europa League và đội ba bảng Champions League), các đội sẽ thi đấu theo thể thức loại trực tiếp hai lượt trận (sân nhà – sân khách). Luật bàn thắng sân khách đã bị hủy bỏ từ mùa giải 2021-2022. Nếu tổng tỷ số sau hai lượt trận hòa, hai đội sẽ đá hiệp phụ và sau đó là luân lưu nếu cần.
Các vòng đấu loại trực tiếp bao gồm:
- Vòng play-off
- Vòng 1/8 (Vòng 16 đội)
- Tứ kết
- Bán kết
- Chung kết (diễn ra trên sân trung lập đã được chọn trước)
Đội vô địch Europa League sẽ nâng cao chiếc cúp bạc danh giá và quan trọng hơn cả là giành quyền tham dự vòng bảng Champions League mùa giải tiếp theo.
Sơ đồ minh họa thể thức thi đấu vòng bảng và vòng knockout của UEFA Europa League
Sự liên kết với Champions League và Conference League
Như đã đề cập, Europa League có mối liên kết chặt chẽ với hai giải đấu còn lại của UEFA. Các đội bị loại từ Champions League có thể xuống chơi ở Europa League, và các đội bị loại từ Europa League lại có thể xuống chơi ở Conference League. Điều này tạo ra một hệ thống phân cấp thú vị, đồng thời mang đến cơ hội thứ hai cho các đội bóng.
“Việc các đội từ Champions League xuống chơi ở vòng play-off Europa League đôi khi tạo ra những cặp đấu cực kỳ hấp dẫn, chẳng khác nào một trận chung kết sớm. Nó nâng tầm giải đấu lên rất nhiều,” bình luận viên Vũ Mạnh Hải từng nhận định.
Tại sao Europa League lại hấp dẫn đến vậy?
Dù mang danh “giải đấu số hai”, Europa League sở hữu những sức hút riêng không thể phủ nhận. Vậy những yếu tố nào làm nên sự hấp dẫn của Europa League là gì? Giải đấu số hai của UEFA này?
Tấm vé vàng dự Champions League: Động lực tối thượng
Kể từ mùa giải 2014-2015, nhà vô địch Europa League được đặc cách vào thẳng vòng bảng Champions League mùa sau, bất kể vị trí của họ ở giải quốc nội. Đây là một “phần thưởng” cực kỳ giá trị, đặc biệt với những đội bóng gặp khó khăn trong cuộc đua top 4 ở giải vô địch quốc gia. Nó biến trận chung kết Europa League thành một cuộc chiến sinh tử thực sự, nơi kẻ thắng có tất cả. Hãy nhớ lại hình ảnh Villarreal ăn mừng cuồng nhiệt sau khi đánh bại Manchester United trên chấm luân lưu năm 2021, hay gần đây nhất là Atalanta hạ gục Bayer Leverkusen để lần đầu tiên trong lịch sử giành vé dự C1 với tư cách nhà vô địch C2.
Sân chơi của những ông lớn sa cơ và các “ngựa ô”
Europa League thường xuyên chào đón những tên tuổi lớn của bóng đá châu Âu không thể giành vé dự Champions League hoặc bị loại sớm từ vòng bảng C1. Manchester United, Arsenal, Liverpool, Chelsea, AC Milan, Inter Milan, Juventus, Atletico Madrid… đều từng chinh chiến và thậm chí vô địch giải đấu này trong những năm gần đây. Sự góp mặt của họ đảm bảo chất lượng chuyên môn và sức hút truyền thông.
Bên cạnh đó, Europa League còn là mảnh đất lành cho những “ngựa ô”, những đội bóng tầm trung có thể tạo nên bất ngờ. Frankfurt, Rangers, Atalanta, hay trước đó là Dnipro, Fulham… đã viết nên những câu chuyện cổ tích tại đấu trường này, chứng minh rằng tiền bạc không phải là tất cả.
Khoảnh khắc các cầu thủ Sevilla nâng cao chiếc cúp vô địch Europa League đầy cảm xúc
Những trận cầu đỉnh cao và bầu không khí cuồng nhiệt
Đừng nghĩ rằng chỉ Champions League mới có những trận đấu đỉnh cao. Các cuộc đối đầu ở vòng knockout Europa League, đặc biệt là từ tứ kết trở đi, thường diễn ra cực kỳ căng thẳng, quyết liệt và không thiếu những khoảnh khắc thiên tài. Bầu không khí trên các khán đài cũng là một đặc sản. Từ những “chảo lửa” ở Thổ Nhĩ Kỳ, Hy Lạp đến sự cuồng nhiệt của các CĐV Đức, Tây Ban Nha, Italia, tất cả tạo nên một bữa tiệc bóng đá thực sự vào mỗi đêm thứ Năm. Anh em nào từng xem trực tiếp hoặc qua màn ảnh nhỏ những trận cầu ở Europa League chắc chắn hiểu rõ cảm giác này. Hãy truy cập gocnhinthethao.com để cập nhật liên tục những diễn biến nóng hổi nhất.
Giá trị thương mại và uy tín không thể xem thường
Mặc dù tiền thưởng và doanh thu bản quyền truyền hình của Europa League không thể sánh bằng Champions League, nhưng nó vẫn mang lại nguồn lợi đáng kể cho các câu lạc bộ tham dự, đặc biệt là những đội tiến sâu. Vô địch Europa League cũng giúp nâng cao đáng kể uy tín và vị thế của một đội bóng trên bản đồ bóng đá châu Âu.
Những đội bóng làm nên tên tuổi của Europa League
Nhắc đến Europa League, không thể không kể đến những câu lạc bộ đã ghi dấu ấn đậm nét tại giải đấu này.
Sevilla: “Ông vua” tuyệt đối của giải đấu
Không một đội bóng nào gắn liền với Europa League hơn Sevilla. Đội bóng xứ Andalusia đã có tới 7 lần đăng quang (2 lần dưới tên UEFA Cup, 5 lần dưới tên Europa League), một kỷ lục vô tiền khoáng hậu. Họ dường như có một “công thức” đặc biệt để chiến thắng ở đấu trường này, biến Europa League thành “sân nhà” của mình. Mỗi khi Sevilla góp mặt, họ luôn là ứng cử viên hàng đầu cho chức vô địch.
Các đại diện Ngoại hạng Anh và dấu ấn tại Cúp C2
Các đội bóng Anh cũng có lịch sử đáng nể tại UEFA Cup/Europa League. Liverpool (3 lần), Chelsea (2 lần), Manchester United (1 lần), Tottenham (2 lần UEFA Cup), Ipswich Town (1 lần UEFA Cup) đều đã từng lên ngôi. Trong những năm gần đây, các đại diện Premier League thường xuyên tiến sâu và tạo ra những trận chung kết nội bộ hấp dẫn.
Những nhà vô địch đáng nhớ khác
Ngoài Sevilla và các đội bóng Anh, nhiều tên tuổi lớn khác cũng đã nâng cao chiếc cúp này, bao gồm Inter Milan (3), Juventus (3), Atletico Madrid (3), Porto (2), Feyenoord (2), Eintracht Frankfurt (2), Parma (2), Valencia (1), Bayer Leverkusen (1), và gần đây nhất là Atalanta (1). Mỗi chức vô địch đều gắn liền với những câu chuyện, những thế hệ cầu thủ và những chiến tích đáng nhớ.
Europa League trong mắt chuyên gia và người hâm mộ Việt Nam
Vậy giới chuyên môn và cộng đồng fan bóng đá Việt Nam nhìn nhận Europa League là gì? Giải đấu số hai của UEFA này như thế nào?
Góc nhìn chuyên môn: Đánh giá chất lượng và tính cạnh tranh
Các chuyên gia bóng đá thường đánh giá cao tính cạnh tranh và sự khó lường của Europa League. Việc quy tụ nhiều đội bóng mạnh từ các giải đấu hàng đầu, cùng sự góp mặt của các đội “rớt” từ Champions League, khiến chất lượng chuyên môn của giải đấu ngày càng được nâng cao.
Chuyên gia bóng đá Nguyễn Văn Minh nhận xét: “Europa League không còn là giải đấu ‘hạng hai’ theo nghĩa tiêu cực nữa. Nó là một thử thách thực sự, đòi hỏi các đội bóng phải có chiều sâu đội hình, bản lĩnh và chiến thuật hợp lý. Vô địch Europa League bây giờ là một thành tích rất đáng tự hào.”
Cảm xúc của fan Việt: Tại sao chúng ta yêu Europa League?
Đối với người hâm mộ Việt Nam, Europa League mang đến những trận cầu hấp dẫn vào đêm thứ Năm (rạng sáng thứ Sáu giờ Việt Nam). Đây là cơ hội để theo dõi những đội bóng yêu thích như Manchester United, Liverpool, Arsenal, Roma… thi đấu khi họ không thể góp mặt ở Champions League. Nhiều người còn tìm thấy sự thú vị ở việc khám phá những đội bóng ít tên tuổi hơn nhưng lại có lối chơi cống hiến, máu lửa. Sự kịch tính, những bất ngờ và đặc biệt là cuộc đua giành vé dự C1 khiến Europa League luôn có chỗ đứng riêng trong lòng người hâm mộ.
Bạn nghĩ sao về Europa League? Liệu nó có đủ sức hấp dẫn so với Champions League? Hãy chia sẻ cảm nghĩ của bạn ở phần bình luận bên dưới nhé!
Kết bài
Tóm lại, Europa League là gì? Giải đấu số hai của UEFA không chỉ đơn thuần là một sân chơi “an ủi” cho những đội không được dự Champions League. Với lịch sử lâu đời, thể thức thi đấu ngày càng cạnh tranh, những phần thưởng hấp dẫn (đặc biệt là tấm vé dự C1) và sự góp mặt của nhiều tên tuổi lớn lẫn các “ngựa ô” thú vị, Europa League đã khẳng định được vị thế và sức hút riêng của mình. Nó là một phần không thể thiếu của bức tranh bóng đá châu Âu đa sắc màu, mang đến những trận cầu đỉnh cao, những câu chuyện đầy cảm xúc và là niềm hy vọng cho rất nhiều câu lạc bộ và người hâm mộ trên khắp lục địa già. Hi vọng qua bài viết này của Góc Nhìn Thể Thao, bạn đã có cái nhìn đầy đủ và sâu sắc hơn về giải đấu hấp dẫn này.
